Porodično pravo je kompleksna pravna oblast, koja se bavi pitanjima vezanim za porodičnopravne odnose u kojima se obezbeđuju životne potrebe članova jedne porodice. Porodično pravo se može definisati u užem i širem smislu. Porodično pravo gledano u užem smislu, je skup pravnih normi kojima se uređuju odnosi u porodici, dok u širem smislu gledano porodično pravo uređuje odnose porodice i društva.
Porodični zakon reguliše odnose u porodici, kao i odnose porodice i društva. Normama porodičnog prava regulisana su sledeća pitanja:
– zaključivanja i razvod braka,
– odnosi bračnih drugova,
– odnosi u vanbračnoj zajednici,
– odnos roditelja i dece,
– zakonsko izdržavanje,
– usvojenje, hraniteljstvo, starateljstvo i usvojenje,
– imovinski odnosi u porodici,
– zaštita od nasilja u porodici,
– predbračni i bračni ugovor,
– privremeni boravak na osnovu bračne ili vanbračne zajednice,
– postupke u vezi sa porodičnim odnosima,
– lično ime.
Brak, kao važan deo porodičnog prava, se određuje kao zakonom uređena zajednica života žene i muškarca.
Porodičnim zakonom je regulisan način razvoda braka.
Razvod braka se definiše kao prestanak bračne zajednice do koje dolazi ukoliko su „bračni odnosi ozbiljno i trajno poremećeni ili ako se objektivno ne može ostvarivati zajednica života supružnika“.
Kod razvoda braka se vodi računa o sledećim pitanjima:
– poveravanju odnosno starateljstvu nad decom,
– deobi imovine supružnika,
– visini doprinosa za izdržavanje deteta (alimentacija),
– načinu održavanja ličnih odnosa deteta sa drugim roditeljem,
– eventualnom nasilju u porodici.
Razvod brak podrazumeva pokretanje brakorazvodne parnice. Brakorazvodna parnica može imati dva oblika:
1. tužbeni oblik – razvod braka po tužbi,
2. oblik predloga za sporazumni razvod braka – sporazumni razvod braka.
Sporazumni razvod braka se javlja u slučaju kada se postupak prekida braka pokreće predlogom za sporazumni razvod braka. Sporazum o razvodu obavezno sadrži i dva prateća elementa u pisanoj formi pismeni sporazum o vršenju roditeljskog prava i pismeni sporazum o deobi zajedničke imovine. Predlog za sporazumni razvod braka mogu sačiniti supružnici. Predlog za sporazumni razvod braka supružnici podnose nadležnom sudu u mestu prebivališta ili boravišta nekog od supružnika, odnosno u mestu njihovog poslednjeg zajedničkog prebivališta. Za sporazumni razvod braka je neophodno da se supružnici saglase za razvod braka sporazumno i u isto vreme sporazumeju oko svih važnih pitanja koja su od značaja za razvod braka. Supružnici, kod sporazumnog razvoda braka, imaju pravo na razvod braka ako zaključe pismeni sporazum o razvodu braka, koji mora da sadrži način rešavanja svih važnih pitanja za razvod i pismenu saglasnost supružnika o njima.
Kada supružnici ne mogu da ostvare sporazumni način prekida braka i ne mogu da se usaglase oko razvoda i svih pitanja vezanih za razvod braka, pokreće se razvod braka po tužbi. Predlog za razvod braka po tužbi je formalnog karaktera, te po Porodičnom zakonu mora da sadrži sve one elemente koji su neophodni da bi se po tužbi moglo postupiti. Tužbom za razvod braka jedan od supružnika zahteva od suda da presudom proglasi razvod braka. Razvod braka po tužbi može voditi angažovani advokat za razvod braka od strane supružnika koji tužbu za razvod braka pokreće. Tužba za razvod braka se podnosi Osnovnom sudu na čijem području tuženi ima prebivalište odnosno boravište ili osnovnom sudu na čijem području su supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište. Razvod braka po tužbi se ne dostavlja tuženom na odgovor. U postupku za razvod braka javnost je isključena.
Razvod braka po tužbi ima svoje specifičnosti – postoji postupak posredovanja (mirenja). Postupak mirenja pokreće sud po prijemu predloga za razvod braka po tužbi. Postupkom posredovanja, sud pokušava, da između sukobljenih strana, postigne pomirenje ili ako pomirenje ne uspe, predlaže nagodbu o sporazumnom okončanju spora.
Add a Comment